Architect Michiel de Wit (39) en kunstenaar Filip Jonker (30) bouwen een paviljoen van reuzenlego. Speciaal voor kunstfestival Grenswerk dat zaterdag in Enschede begint.
Door Bob Witman/gepubliceerd in de Volkskrant 23-09-2011
Wat hebben jullie met lego?
‘Wie heeft niet wat met lego? Wij hebben ons vroeger sufgelegoot. Fantastisch spul. Leg een stapel lego neer in een klas en elk kind maakt er iets anders mee.’
Van lego kun je al-les ma-ken.
‘Het interessante van lego is. Je bouwt van al die stukjes iets moois, daar kun je tevreden naar gaan zitten kijken. Maar wanneer een nieuw huis wilt maken, moet je eerst dat oude afbreken. Als je er over nadenkt, dat heeft wel iets Zennerigs.’
Het reuzenlego paviljoen is ook tijdelijk?
‘Tijdelijkheid zit erg in dit project. Het zit ook in Loos. Loos is de vaste naam waaronder wij als architect en kunstenaar samenwerken. Wij creeren een tijdelijk monument in Enschede. Dit ding staat maar elf dagen. Die tijdelijkheid is een mooi gegeven.’
Is het niet een beetje zonde?
‘Iemand zei tegen ons. De Eifeltoren was ook bedoeld als tijdelijk. Dat is een veelbelovende gedachte die we graag vasthouden.’
Wat is de naam van de legokerk?
‘Abondantus Gigantus. Abondantus van overvloedig en uitbundig. Het is een kerk annex festivalpaviljoen van dertig bij tien meter. Het een ontmoetingsplaats, het kloppend hart van kunstenfestival GrensWerk. Het is opgebouwd uit zeshonderd legioblokken.’
Legoblokken dan toch?
‘Legioblokken. Met een i. Dat zijn betonblokken van 1200 kilo per stuk, 160 bij 40 bij 80 centimeter. Ze zien er net zo uit als lego met noppen op de bovenzijde, maar dan in betonkleur. Je kunt ze heel makkelijk stapelen. Ze liggen in Braziliaans verband. Dat willen zeggen: er zijn gaten tussen de stenen open gelaten voor lichtinval. We hebben ze met hand geschilderd in de originele legokleuren: wit, zwart, rood, geel en blauw.’
En wat gebeurt er binnen?
‘GrensWerk is een festival voor alle kunsten: theater, film, muziek en beeldende kunst dat verspreid over Enschede plaatsvindt. Van de Wagner-opera Siegfried tot en met een optreden van Rancoon. Deze kerk is een zelfstandig kunstwerk, maar ook een programmaplek. Er wordt gespeeld, er is een kerkdienst, je kunt er trouwen.’
Wat levert dat de samenwerking architect kunstenaar aan meerwaarde op?
‘Dit project gaat over schaal, of liever, over schaal-loos. Dat refereert aan ons samenwerkingsverband: Loos. Wij zijn schaal-loos, wij zijn tijd-loos en Adolf Loos.’
Oké, oké, maar wat is de kunst en wat is de architectuur?
‘Bijvoorbeeld. De kerk heeft een dak van golfplaat die is bedrukt met dakpannenmotief.’
Beuh.
‘Precies. Een architect wil daar niet dood mee gevonden worden. Maar volgens de kunstenaar past het in dit project heel goed.’
Op de webcam heeft de kerk een curieus effect op Stationsplein waar het is gebouwd?
‘Eigenlijk gaat dit project over vervreemding. De kerk is gemaakt van hele grote legostenen. Maar als je voor het gebouw staat, verwordt de hele omgeving juist tot een speelgoedmaat. De trein lijkt opeens een legotrein. De huizen legohuisjes en zelf de bouwvakkers worden legomannetjes. Dat is een mooi effect.’
Dit is het niet het eerste legohuis ter wereld.
‘Wel de eerste die met de schaal van legioblokken werkt. Er zijn projecten als die van James May van Top Gear. Maar dat is superflauw. Die heeft van legosteentjes bakstenen gemaakt en vervolgens een recht-toe-recht-aan huis gebouwd. Bij ons wordt het materiaal op een andere, verrassende, manier gebruikt waardoor een bijzonder schaaleffect optreedt.’
Waar verheugen jullie je het meeste op?
‘Op de opening, zaterdag. Daarna kunnen we eindelijk weer eens keer uitslapen.’
Kunstenfestival GrensWerk, Enschede, 24 september t/m 2 oktober. Abundas Gigantus staat op het Stationsplein in Enschede.
